Denk eens terug aan een vriend of vriendin van de middelbare school. Wat merk je bij jezelf op als je dat beeld oproept? Wat herinner je je van de mensen in je leven?
Als je een beetje op mij lijkt, dan herinner je je vooral hoe ze ‘aanvoelden’ – en hoe jij je voelde als je bij hen was. Niet per se wat ze zeiden, welke moedervlekjes ze hadden, welke kleren ze droegen. Je onthoudt hoe het is om met die persoon samen te zijn, hoe die persoon aanvoelt en hoe jij jezelf voelt als je bij die ander bent. Voel je je gerespecteerd, gezien, gesteund? Is die ander überhaupt ‘aanwezig’. Als hij aan andere dingen denkt, ondertussen andere dingen doet, hoe voel je je dan?
Mensen vergeten wat je zegt en onthouden hoe je aanvoelt.
Presentie/aandacht is het grootste geschenk dat je een ander kunt geven. Heb jij ook wel eens dat je met iemand aan de telefoon zit, je vertelt iets en opeens merk je – hee, volgens mij luistert hij niet? Hij is er niet bij? En hoe voelt dat? Voel je een verschil tussen geen aandacht, halve aandacht en volledige, oprechte aandacht?
Als ouder, als partner, als vriend, als therapeut, als leraar: presentie is het grootste geschenk.
Je kunt alleen een goede ouder zijn als je (bij tijd en wijle) echt aandacht en tijd voor je kind hebt.Om met je kind “te zijn”. een wandeling, een balletje trappen, samen koekjes bakken – niet om snel de mooiste koekjes te hebben of om een doelpunt te maken – niet om je kind zo snel mogelijk te leren scoren – maar gewoon met hem of haar samen te zijn. Aanwezig. Je kunt alleen een goed vriend zijn als je je werkelijk interesseert voor die ander, en die ander aandacht geeft.
Dit geldt natuurlijk in het kwadraat voor therapeuten of eigenlijk iedereen die met mensen werkt. Heb je oog voor de ander, kun je de totaliteit van iemand aandacht geven en niet alleen het probleem dat iemand heeft. Ben je in beslag genomen door je eigen beslommeringen of heb je echt geestelijke ruimte voor die ander?
In therapie is WAT je doet belangrijk, welke behandeling je geeft, je woordkeuze, de medicijnen of tips. Maar daarnaast is heel belangrijk HOE JE ER BENT. Mensen voelen of je aandacht hebt.
En wat te denken van leidinggevenden? Hoe stimuleer je mensen, corrigeer je hen, creëer je een prettig werkklimaat? Hoe kun je communicatie bevorderen, problemen verhelderen, oplossingen vinden die ook uitvoerbaar zijn – als je niet beschikbaar bent, geen heldere rustige geest hebt? Als je er niet voor 100 procent “bij bent”?
Hier een aantal tips om jezelf te trainen in presentie:
- Doe zo vaak mogelijk één ding tegelijk. Dit kun je ook oefenen in je eentje bijvoorbeeld als je je handen wast, of als je in je auto stapt. Doe even niets anders dan dat.
- Als iemand een gesprek met je begint waar je op in wilt gaan: Stop met het doen van andere dingen.
- Vertraag af en toe. Doe iets met extra aandacht en net iets langzamer dan normaal. Schenk rustig thee in. Eet iets langzamer je boterham op.
- Geef bewust aandacht aan die ander als je praat (en luistert). Hoe kijkt hij, zit hij. Zet je zintuigen open.
- Vergeet jezelf niet – geef ook aandacht aan jezelf. Hoe voel jij je, je lijf, je adem.
- Wees oordeelvrij. Merk het op wanneer een oordeel opkomt, en erken dat – aha, een oordeel. En laat het oordeel (tijdelijk) los.
- Wees mild en vriendelijk voor jezelf (vooral als je vindt dat je niet snel genoeg vooruitgang maakt, als je ongeduldig wordt, je ergert. Je bent een mens, dat hoort er bij. Glimlach om jezelf als daar ruimte voor is 🙂
En een laatste tip, tip 8: Wees je er bewust van, wanneer je voelt of merkt dat een ander je volledig aandacht geeft, je oordeelvrij en mild tegemoet treedt. Ervaren hoe dit is, is een grote stimulans om door te gaan met oefenen!
Courage does not always roar. Sometimes courage is that small quiet voice at the end of the day saying “I will try again tomorrow”.
Mary Anne Radmacher
CC BY-NC-ND © 2018 Hende Bauer/Centrum voor Mindfulness Den Haag, alle rechten voorbehouden.
ALS JE WILT KUN JE DIT ARTIKEL GEBRUIKEN IN EEN TIJDSCHRIFT, WEBPAGINA OF NIEUWSBRIEF als je deze tekst erbij zet, met een werkende link naar de website:
“CC BY-NC-ND © 2019 Hende Bauer van het Centrum voor Mindfulness Den Haag, www.centrummindfulness.nl”