Hèhè, even lekker ontspannen. Dat heb ik wel verdiend na een dag hard werken.
De rode bank ziet er uitnodigend uit, en ik heb een vers boek. Maar na een tijdje merk ik dat ik ik niets opneem. Ik moet mijn moeder nog bellen. Shit, morgen de boekhouder. Hm, dat gesprekje vanmiddag met die collega, heb ik dat wel goed aangepakt?
Herken je dit?
- Het is zo druk in mijn hoofd,
- Ik krijg mijn hoofd maar niet leeg
- Alles wat ik nog moet doen, hoe ik eht moet organiseren, zit steeds in mijn voorhoofd
- De gedachten, plannen, herinneringen, blijven maar komen
Het is een vraag die ik vaak krijg van cursisten.
Hoe moet ik omgaan met de vele gedachten die er in mijn hoofd rondvliegen?
Er zijn verschillende antwoorden mogelijk, afhankelijk van het moment, de situatie; het hangt af van de fase waarin je bent in het beoefenen van mindfulness of meditatie, en uiteraard van jouw eigen behoefte.
Hieronder vind je een aantal aanpakken. Ze zijn allemaal nuttig, op hun tijd, en wanneer dat voor jou passend is. Negeer de aanpakken waar je nog niet aan toe bent, en probeer dat uit dat je nu aanspreekt. Succes ermee!
1 Realiseer je: dit is normaal.
Dit gebeurt nu eenmaal. Onze geest is bedoeld voor en zeer geoefend in het voortbrengen van gedachten.
Dat je de gedachten opmerkt is winst.
Je wordt je al oefenend steeds bewuster van de activiteit van je geest, en van de drukte in je hoofd.
Je inzicht groeit.
Het hoort erbij, en je hoeft je er niet druk over te maken.
2 Voeg geen extra gedachten en onrust toe.
Misschien denk je zoiets als: “He, waarom is mijn hoofd zo druk! Laatst zat ik zo lekker te mediteren, toen was ik zo ontspannen en sereen. Waarom is het nou zo onrustig? Ik moet dit loslaten!”
Bedenk: Als je vindt dat je geest rustiger zou moeten zijn, minder zou moeten denken, dan roep je meer gedachten, meer stress op, en versterk je de drukte in je hoofd.
3 Je kunt je aandacht verleggen.
Breng je aandacht bijvoorbeeld naar de ademhaling, of naar geluid, en focus daar sterk op. Zo vult je aandacht en je werkgeheugen zich grotendeels met de zintuiglijke gewaarwording. Door die zintuiglijke focus, zodat de geest iets te doen krijgt, en het gedachten wat kan vertragen.
4 Gun jezelf de tijd.
Als je een periode gaat mediteren, is het vaak in het begin drukker in je hoofd. Als je de tijd neemt en rustig doorgaat met mediteren, kan er wat meer rust ontstaan.
Vergelijk dit met een emmer met modderig water: als je probeert met kracht de modder eruit te scheppen, blijft het water modderig. Als je het modderwater met rust laat zakt het zand en de modder naar de bodem en wordt het water vanzelf helder.
5 Focus je aandacht juist op de gedachten en merk ze op.
Constateer steeds dat er een gedachte is en wacht af op de volgende. Ga niet strijden tegen je gedachten, maar geef ze op een rustige manier aandacht. Observeer ze.
Neem als het ware iets afstand en registreer het denken. Hierbij kan een beeld soms helpen, bijvoorbeeld het beeld van de gedachten als wolken aan de hemel die voorbij trekken.
6 Observeer wat de gedachten doen in je lichaam.
Merk je gedachten op en sta ze toe, en geef ondertussen aandacht aan hoe die gedachten aanvoelen in je lichaam. Stel je open. Merk op dat gedachten elk hun eigen sfeer hebben en op een eigen manier doorwerken in je lijf. Bij de ene gedachte voel je je kaak wat verstrakken. Bij een andere merk je dat je een beetje inzakt. Bij weer een andere ontspant er iets of ontstaat er en glimlach.
7 Ga naar de kern van het vervelende gevoel.
Laat het toe, erken het, geef het toestemming om er te zijn. Stel je open.
Niet zelden geeft dit inzicht, en soms ebt de emotie wat weg. Door je open te stellen voor dit pijnlijke gevoel, ren je er niet voor weg. Openstellen en met je aandacht er naar toe, is het tegenovergestelde van de verzetsmodus.
Wanneer we sterk in de verzetsmodus zitten, creëren we meer stress waardoor de gedachtestroom wordt gevoed. Je openstellen geeft meer ruimte en rust.
8 De belangrijkste tip is om je niet te verzetten.
Houd op met het anders te willen dan het is; accepteer volledig dat je hoofd nu vol en druk is. Dat is nu hoe het is. Dat is menselijk. Iedereen maakt dat wel eens, of eigenlijk meestal best vaak, mee. Je kunt er niet volledig controle over uitoefenen.
9 Glimlach om jezelf en je drukke hoofd.
Humor is een goede strategie, ook bij mindfulness en meditatie.
I don’t let go of my thoughts
I meet them with understanding, then they let go of me.
Byron Katie
© 2019 Hende Bauer | Centrum voor Mindfulness Den Haag, alle rechten voorbehouden
ALS JE WILT KUN JE DIT ARTIKEL GEBRUIKEN IN EEN TIJDSCHRIFT, WEBPAGINA OF NIEUWSBRIEF als je deze tekst erbij zet met een werkende link naar de website: “Door Hende Bauer van het Centrum voor Mindfulness Den Haag, www.centrummindfulness.nl.”