Life is fragile and the present so rich
Francisco Varela
The negativity trap. De negativiteitsvalkuil (de term is afkomstig van Ronald Siegel) is het verschijnsel dat wij mensen vaak meer bezig zijn met wat er ontbreekt, met de dingen die verre van ideaal zijn, met dat wat we willen bereiken, willen hebben, willen meemaken maar wat we nog niet hebben bereikt, gekregen of meegemaakt.
Het heeft ook goede kanten. Het motiveert ons om dingen aan te pakken, en te investeren in de toekomst. Allemaal prima. Maar we betalen er ook een hoge prijs voor.
Door de doehouding missen we veel. We ontzeggen ons daarmee de kans om te waarderen wat er is, om te ontspannen, om echt te genieten van het moment. Als je nu niet geniet en waardeert wat er is, wanneer ga je dit dan wel doen?
Die doehouding heeft ook nadelen. Bovendien is die doenerige houding van gericht zijn op de toekomst, het bijsturen van zaken, en het nastreven van dingen, een houding die onvrede, onrust en stress met zich mee kan brengen.
Oefenen! Dit ombuigen leer je in een mindfulnesstraining, en vraagt geduld en veel oefening. Daarom geef ik je hier een meditatie-oefening – een die niet in het standaard mindfulnessprogramma zit maar er wel goed op aansluit, een meditatie op “dankbaarheid”. Veel mensen vinden deze oefening fijn om te doen, heel geschikt ook in tijden van veel gepieker of om te doen voor het slapen gaan.
Weerstand? Misschien roept dit onderwerp weerstand bij je op. Klinkt het wee of blij-ernstig. Het kan ook zijn dat het je doet denken aan vermaningen uit je jeugd dat je blij moest zijn met wat je had en niet teveel moest verlangen.
Realiseer je dat je deze oefening niet hoeft te doen als een soort verbeterproject, of als een verkapte vormen van zelfkritiek – de oefening is alleen bedoeld om je ogen te openen en OOK te kijken naar wat er al aan goeds, en moois in je leven is.
- Opstart: Installeer je voor de meditatie. Ga zitten op een rustige plek, ontspannen rechtop, je ogen half gesloten of helemaal dicht. Richt je aandacht op de ademhaling en neem enkele bewuste ademhalingen.
- Het begrip dankbaarheid: Richt je aandacht op het verschijnsel dankbaarheid. Sta stil bij het gegeven dat er veel dingen zijn in je leven, die goed zijn, maar waar je wellicht aan voorbij gaat. Onze aandacht wordt nu eenmaal vaak getrokken door wat er aan mankeert …..
- Mindvol omgaan met dankbaarheid: Herinner jezelf eraan dat je niets hoeft af te dwingen. Het beoefenen van dankbaarheid betekent bijvoorbeeld niet dat je je enorm dankbaar moet gaan voelen, dat je jezelf moet forceren om een dankbaar mens te zijn. Het betekent alleen dat je stil staat bij de dingen in je leven die goed, prettig, behulpzaam, mooi zijn, en waar je dankbaar voor zou mogen of kunnen zijn.
- Goede dingen in het nu: Terwijl je zo zit zou je kunnen stilstaan bij de dingen die er in het hier en nu zijn, die goed of aangenaam zijn, waar anderen je bij geholpen hebben, dingen die betekenis voor je hebben.
- Goede dingen die je overkomen zijn. Sta stil bij de goede dingen die je zijn overkomen, vandaag te beginnen bij nu en terugkijkend naar de hele dag; en vervolgens gisteren; en afhankelijk van hoeveel tijd je nu hebt de dagen ervoor.
- Sta stil bij de dingen die andere mensen in jouw leven voor je gedaan hebben, van je vroege kindertijd tot nu. Alle dingen variërend van een glimlach, een hand, of steunende blik tot grotere blijken van steun, betrokkenheid, hulp, waardering.
- Sta stil bij de goede dingen die je zelf hebt gedaan voor anderen: vandaag, gisteren en terugkijkend naar je hele leven.
- Stel je open voor alles wat je opmerkt bij deze oefening. Je hoeft niets af te dwingen. Ook als je bijvoorbeeld niet veel voelt, kritiek op jezelf hebt, verdrietig wordt (of juist als je het heerlijk vindt 😉 ). Deze oefening is niet bedoeld om (direct) resultaat te hebben, maar als een training in het openen van je ogen voor alle dingen, groot en klein, die in je leven voorkomen. Neem het waar en wees je er bewust van!
Bron: De zin hierboven is ontleend aan het boek van Zenmeester Taizan Maezumi Roshi: Je leven waarderen. Ben je geïnteresseerd in Zen dan is dit een toegankelijk boek.
Life is full of misery, loneliness and suffering
and it’s all over much too soon
– Woody Allen
CC BY-NC-ND © 2016 Hende Bauer/Centrum voor Mindfulness Den Haag, alle rechten voorbehouden.
ALS JE WILT KUN JE DIT ARTIKEL GEBRUIKEN IN EEN TIJDSCHRIFT, WEBPAGINA OF NIEUWSBRIEF als je deze tekst erbij zet, met een werkende link naar de website:
“CC BY-NC-ND © 2016 Hende Bauer van het Centrum voor Mindfulness Den Haag, www.centrummindfulness.nl”