Een van de vragen die mij het vaakst worden gesteld is: “Ik viel in slaap tijdens de body scan, doe ik het wel goed?”. Er vallen geregeld mensen in slaap, soms zijn het er zelfs meer dan een …… zzzzzhhhhhh ………. zzzzzhhhhhh …….
Waarom gebeurt dit? Hoe komt dit? Ik noem hier een aantal mogelijke verklaringen:
- Je doet de oefening op bed. Je doet de body scan liggend op je bed, en onbewust associeer je op bed liggen met slapen – zodat je lichaam onmiddellijk in de slaaphouding schiet. Heel goed, houden zo!
- Je ontspant. Je raakt tijdens de oefening ontspannen en ontspanning en slaap lopen ongemerkt in elkaar over.
- Je ontloopt iets. Er is iets te voelen in je lichaam dat je op de een of andere manier (vaak zonder het te beseffen) vermijdt. Bijvoorbeeld omdat een bepaald lichaamsdeel je veel zorgen geeft, er emotie vast zit, of omdat het pas geopereerd is.
- Je gaat beter waarnemen. Je gaat door de body scan beter voelen hoe het lichamelijk met je gesteld is, en je bent moe. Je lichaam krijgt nu de aandacht, je geeft eraan toe en slaapt.
- Je lijdt aan slaaptekort en hebt die slaap nodig. Veel mensen tegenwoordig slapen stelselmatig te weinig. Het is zo voor de hand liggend, dat ik het heel verrassend vind, dat lang niet iedereen, die echt te weinig slaapt, dit zelf bedenkt … Neem dit serieus en erken dat je slaapgebrek hebt.
Hoe er om te gaan met het in slaap vallen tijdens de body scan?
- Slaap voldoende. Vraag je eerst af of je voldoende nachtrust krijgt. Als dat niet het geval is, begin er dan mee dat op orde te brengen. Goed voor jezelf zorgen en jezelf in balans brengen is heel belangrijk! Het zou wel eens een van de waardevolste dingen kunnen zijn die je voor jezelf doet.
- Plek. Sta er bij stil waar je de body scan doet. Bij voorkeur doe je de body scan niet op bed maar op een stevige ondergrond, bijvoorbeeld een dik kleed of een mat.
- Tijdstip. Kies bewust voor het moment waarop je de body scan doet. Experimenteer en ontdek wat voor jou een goede tijd is. Dit kan een tijd zijn waarop je energieker bent, misschien tussen de middag of ‘s morgens na het douchen. [Overigens kan het ook heel goed zijn om de body scan te doen voordat je gaat slapen, ook al weet je dat je dan in slaap valt.]
- Wijze waarop. Kies bewust de wijze waarop je de body scan doet. Je kunt er voor kiezen om hem zittend te doen of de ogen open te houden. Ook kun je voor het beginnen met de oefening je gezicht even met koud water wassen om jezelf wat op te frissen.
- Geef jezelf de tijd. Blijf rustig en geregeld de body scan doen, in het besef dat je ervaringen zullen veranderen. Je zult meer getraind worden en je aandacht geleidelijk beter leren focussen, en het hoort erbij dat er dingen gebeuren die je niet wenst of verwacht. Dan is er slaperigheid, dan kriebel of spanning, dan voel je je kiplekker, ontspannen of fris: het hoort er allemaal bij. Gun jezelf de tijd en je zult van alles kunnen ontdekken en ervaren.
De hamvraag: Mag het eigenlijk? Is het goed? Mag je eigenlijk in slaap vallen? Is het niet juist fijn, als je lekker in slaap kunt vallen? Is het wel een probleem? Of moet ik toch meer mijn best doen om te zorgen dat het niet gebeurt?
Vanuit mindfulness-oogpunt kun je hier op twee manieren naar kijken. De body scan is een aandachtsoefening (en dus geen ontspanningsoefening of slaapmiddel): het gaat om aandacht geven aan je lichaam en aan andere dingen die er in je omgaan. Het is een methode om te leren je aandacht te richten, te verplaatsen, en los te laten, en jezelf beter te leren kennen. Het is eerder de bedoeling dat je “wakker valt” dan in slaap valt.
Aan de andere kant, mindfulness gaat ook om opmerken wat er is, zonder oordeel en zonder verzet. En als dat slaperigheid is dan is dat slaperigheid. Ontspannen worden en slaperig worden is niet direct de bedoeling, maar het kan wel gebeuren en dat mag. Je kunt dit er ook gewoon laten zijn.
Apology
(to Ferris Urbanowski)
I admit it
wasn’t the plan
to sleep
during the bodyscan.
But then that voice
so tender
I had no choice
but
to surrender
CC BY-NC-ND © 2014 Hende Bauer/Centrum voor Mindfulness Den Haag, alle rechten voorbehouden.
ALS JE WILT KUN JE DIT ARTIKEL GEBRUIKEN IN EEN TIJDSCHRIFT, WEBPAGINA OF NIEUWSBRIEF als je deze tekst erbij zet, met een werkende link naar de website:
“CC BY-NC-ND © 2014 Hende Bauer van het Centrum voor Mindfulness Den Haag, www.centrummindfulness.nl”
Je kunt je abonneren op mijn nieuwsbrief Mindfuel.
Dan ontvang je elk nieuw artikel meteen in je mailbox.
Bovendien ontvang je de Mindfulness starterskit, bestaande uit een mini-eBook en audio- oefening,waarmee je zelf aan de slag kan.
[nbformulier]