We are here and it is now.
Further than that all human knowledge is moonshine.
H. L. MENCKEN
Vaak word ik gebeld door mensen die heel graag een mindfulnesstraining willen volgen, maar die dat het liefst individueel willen doen.
Je denkt misschien dat het beter is om zo’n training in je eentje te doen, met de persoonlijke aandacht van de trainer.
Argumenten kunnen zijn
- het idee dat het 1-op-1 sneller gaat,
- het idee dat het 1-op-1 effectiever is,
- het idee dat het 1-op-1 veiliger is,
- het idee dat het 1-op-1 luxer is,
- met meer aandacht voor jou alleen.
Maar niets is minder waar: mindfulnesstraining is veel krachtiger in groepsverband! Het punt dat ik hierboven noemde bij het laatste gedachtestreepje is natuurlijk waar, individuele begeleiding is meer luxe, en er is dan meer aandacht van de begeleider voor jou persoonlijk.
Toch is het aanleren van mindfulness – over het algemeen – krachtiger, sneller, en effectiever, juist in een groep. Daarnaast zijn er specifieke kanten aan het leren van mindfulness in een groep, die je misschien niet verwacht, maar die je leerproces versnellen. Ik zal dat verder toelichten.
VOORDELEN VAN HET DEELNEMEN AAN EEN GROEP
Groepsdruk. Een groep geeft iets meer druk – en dat kan erg nuttig zijn om echt aan de slag te gaan. Vergelijk dit met sportles: als je meedoet aan een groep hou je (althans de meeste mensen, ik zelf ook) een oefening net iets langer vol en doe je net iets meer je best dan je alleen zou doen. Tijdens de bijeenkomsten wordt je gesteund en gestimuleerd door het samen oefenen.
Steun, herkenning en motivatie. Merken dat anderen soms een beetje worstelen met dingen, net als jij, geeft steun en kan bevrijdend zijn; merken dat anderen veranderen, ontspannen, verzachten, tot rust komen, kan je vertrouwen geven en motiveren om zelf ook te blijven oefenen.
Stok achter de deur. Het resultaat dat je uit een mindfulnessprogramma haalt, hangt sterk samen met de mate waarin je geregeld thuis oefent. In de bijeenkomsten wordt ook over het thuis oefenen gesproken, en dit geeft – juist in een groep – een stok achter de deur (terwijl er ook een prettige herkenning kan zijn in horen waar anderen tegen aan lopen).
INDIVIDUEEL MINDFULNESS LEREN KAN NADELEN HEBBEN
Natuurlijk zijn er ook voordelen aan het individueel volgen van een mindfulnesstraject. Praktische (denk aan het tijdstip van de training, als er geen groep in de buurt is, of als je aan huis bent gekluisterd) en soms inhoudelijke (bij bepaalde ernstige klachten is individueel werken beter). In die gevallen zal soms voor individueel werken gekozen moeten worden.
Als je toch een individueel traject volgt, let dan op dat de nadelen zoveel mogelijk worden ondervangen! Hieronder licht ik dit toe.
Oefenen versus praten. Elk mindfulnessprogramma bestaat voor een groot deel uit oefeningen, sommige duren circa 45 minuten. Als je dit individueel moet oefenen is de hele sessietijd al voorbij, voordat je persoonlijk hebt kunnen praten. Daarbij komt dat het oefenen eigenlijk belangrijker is dan het praten. In een groep kom je (de begeleider ook 😉 ) minder in de verleiding om te gaan praten over allerlei zaken in plaats van flink te oefenen.
Gevoel van veiligheid. 1-op-1 kan het beoefenen van mindfulness soms wat ongemakkelijk aanvoelen. Bijvoorbeeld als je een liggende oefening doet, en je ligt samen met je trainer op de grond met je ogen dicht. Op de een of andere manier is het toch minder vreemd als er meer mensen om je heen ook op de grond liggen met hun ogen dicht.
VERDERE VOORDELEN VAN EEN GROEP
Sommige inzichten doe je gemakkelijker op in een groep dan alleen. Bijvoorbeeld als je een meditatie doet op de ademhaling, en je merkt dat je gedachten steeds afdwalen. Dat is heel erg normaal. In een 1-op-1-contact merk je dat waarschijnlijk niet zo sterk, en kun je gemakkelijk gaan geloven dat je iets verkeerd doet. In een groep zul je merken aan de reacties van de anderen dat dit werkelijk heel normaal is. Je wordt je geleidelijk steeds bewuster van de eigenaardigheden van de menselijke geest.
Een mogelijk nadeel is de sociale wenselijkheid/groepsnorm die in een groep kan optreden. Het zou kunnen dat je in een groep een druk gaat ervaren om hetzelfde te beleven als anderen.
Dat kan worden opgevangen. Hier wordt door een goede trainer zeker aandacht aan besteed, zodat er ruimte is ook voor hele verschillende ervaringen. Belangrijk is hierbij dat iedereen, eigen typische patronen heeft: de een is snel geïrriteerd, de ander snel gespannen, de ander droomt snel weg of valt in slaap. Allemaal heel normaal maar wel uiteenlopend. Dat kan en dat mag. Het interessante daarvan, is dat je gaat merken dat wat jij “vanzelfsprekend” vindt in je eigen reacties, helemaal niet zo vanzelfsprekend is.
Herkennen van onderliggende mechanismen. Hoewel ieder zijn eigen patronen heeft, zijn er sommige onderliggende mechanismen die we allemaal gemeen hebben. Er zitten bepaalde patronen onder – die geleidelijk heel duidelijk worden. Bij anderen merk je dat meestal sneller op dan bij jezelf (;-)) ) maar na een tijdje ga je zien hoe dat ook voor jou van toepassing is.
“Via de band” leren. Je leert in een groep niet alleen van je eigen ervaringen en van de feedback van de trainer op jou, je leert ook veel van de ervaringen van anderen en hoe daarmee wordt omgegaan. Als anderen iets ervaren wat jij op dit moment niet ervaart (maar op een ander moment misschien wel) dan is dat leerzaam.
Het besef dat je niet alleen staat. De groepen bestaan doorgaans uit heel mensen met heel verschillende achtergronden, terwijl er toch veel gemeenschappelijks is. Het is prettig om te merken dat je niet alleen staat op dit pad van bewustwording, van opener en milder willen worden; dat er anderen zijn die op dezelfde weg zijn. Vandaar de uitspraak “You never walk alone”.
Verder is het ook gewoon heel leuk. Hoewel je nooit kan voorspellen hoe een groep zich zal ontwikkelen, is mijn ervaring dat de meeste deelnemers de groep als prettig, inspirerend, herkenbaar en veilig beleven. Vaak wordt er aan het eind gezegd: “Maar dit was ook wel echt een speciale en leuke groep!”.
GA ALS HET EVEN KAN VOOR EEN GROEP! Dus, kortom, als je je mindfulness echt goed eigen wilt maken, en het is voor jou praktisch gezien enigszins mogelijk, zoek dan een .
Anyone who stops learning is old,
whether at twenty or eighty
Henry Ford
CC BY-NC-ND © 2016 Hende Bauer/Centrum voor Mindfulness Den Haag, alle rechten voorbehouden.
ALS JE WILT KUN JE DIT ARTIKEL GEBRUIKEN IN EEN TIJDSCHRIFT, WEBPAGINA OF NIEUWSBRIEF als je deze tekst erbij zet, met een werkende link naar de website:
“CC BY-NC-ND © 2016 Hende Bauer van het Centrum voor Mindfulness Den Haag, www.centrummindfulness.nl”