Zelfkritiek

Haar stem klonk vermoeid en verwijtend. Nee, zei ze, ik mediteer nog weinig. Ik doe wel eens een loopmeditatie, en ik doe wel eens een ademruimte, maar systematisch oefenen zoals ik me had voorgenomen, dat doe ik niet. Ik heb gewoon geen wilskracht.

Marjet had de mindfulnesstraining een jaar ervoor afgerond, en was toen zeer enthousiast. Ze had zich heilig voorgenomen te blijven oefenen.

Dat had ze ook een week of twee-drie redelijk volgehouden, daarna werd het minder, een of twee keer per week, en na een drukke tijd en een vakantie was het helemaal weg.

Ik vroeg hoe ze zich voelde terwijl ze deze harde woorden uitsprak. “Ik voel me een mislukking. Triest. Moedeloos.”

Ik vroeg hoeveel zin ze nu had om te gaan mediteren? De zin om te mediteren – en het zelfvertrouwen dat ze dit zou kunnen en zou doen – waren tot een nulpunt gezakt.

Hm. Deze aanpak hielp dus niet echt.

De zelfkritiek gaf haar een vervelend gevoel, en het stimuleerde haar ook niet.
Herken je dit? Ik althans wel. Is het niet fascinerend?

We gedragen ons anders dan we zouden willen.
We spreken onszelf toe, maar het helpt niet, en we gaan ons vervelend voelen.

Stel je voor dat je met een vriendin praat. Je vertelt haar dat je de laatste tijd minder sport, en dat je daarvan baalt. Zij reageert: Dat is ook stom van je! Je weet hoe goed het voor je lichaam is om te bewegen maar je doet het gewoon niet. Je zorgt niet goed voor je lichaam, en je hebt er maar een. Je hebt gewoon geen wilskracht, en je bent ongemotiveerd. Zo wordt het nooit wat met je.

Ik hoop van harte dat je vriendinnen je zo niet toespreken. En ik hoop ook van harte dat je, als je dat soort toespraakjes toch krijgt, wegloopt, er iets van zegt, of op zijn minst niet laat binnenkomen.

Je verwacht van iemand die om je geeft een andere reactie.
Waarom jezelf dan wel op zo’n manier toespreken?

Even iets heel anders: Stel je voor, je hebt een hond. Je houdt van die hond.
Als je van je hond houdt, hoe ga je dan met je hond om?

Waarschijnlijk ga je dan met hem wandelen, speel je met hem, en geef je hem goed te eten en te drinken. Je geeft hem geen bier en chips, pasta bolognese, muesli, maar hondenbrokken, hart, kopvlees – je geeft hem geen menseneten maar hondeneten. Als hij bedelt terwijl jij een kersenbonbon eet, geef je hem hopelijk geen kersenbonbon. Chocola en alcohol zijn niet goed voor hem. Als het slecht weer is, ga je toch met hem lopen, ook al heeft hij misschien geen zin. Hij moet uit, en het is goed voor hem om te bewegen.

Als je van iemand houdt, hoef je niet door te schieten in toegeeflijkheid. Als je van je kind houdt geef je haar – hoop ik – niet alleen cola, chocolaatjes, ijs, chips, frites, frikadellen en popcorn terwijl ze voor de tv ligt. Ook zeg je niet tegen haar, Ach lieverd, als jij geen zin hebt in school dan ga je toch niet. Als je opziet tegen de tandarts, dan blijf je toch thuis.

Als je van je kind houdt probeer je haar te helpen. Helpen om moeilijke dingen toch te doen. Om structuur in haar leven te brengen. Om zich te ontwikkelen en te leren. Om gezond te blijven of worden. Om haar gebit te verzorgen en haar angst voor de tandarts te overwinnen.

Hoe doe je dat?
Hoe zou je je dochter helpen om toch naar school te gaan?
Hoe zou je je kind stimuleren om spannende dingen te doen?
Als je weet hoe je dat bij iemand zou doen waar je van houdt, dan weet je meteen ook hoe je dat zou kunnen doen bij jezelf.

Stel je voor, dat iemand waar je heel veel van houdt, waar je je bij betrokken voelt, ontevreden is over zichzelf. Hij baalt omdat hij te laat naar bed gaat, teveel zit te gamen, of te weinig mediteert. Hij uit zich onvriendelijk over zichzelf, hij baalt. Wat zou je zeggen? Hoe zou je je voelen? Wat zou je doen? Hoe zou je kijken? Hoe zou je hem vriendelijk benaderen, zonder zijn wens om gedrag te veranderen overboord te gooien?

Opdracht/oefening

Schrijf aan jezelf gericht wat je zou zeggen tegen een ander, maar dan nu gericht op jezelf, vanuit liefde, betrokkenheid, warmte. Hoe zou je zelf motiveren om het gedrag aan te pakken, vanuit mededogen?

Wees de persoon die je hond denkt dat je bent

Heb je interesse in een compassietraining? Klik hier voor meer informatie.

CC BY-NC-ND © 2018 Hende Bauer/Centrum voor Mindfulness Den Haag, alle rechten voorbehouden.

ALS JE WILT KUN JE DIT ARTIKEL GEBRUIKEN IN EEN TIJDSCHRIFT, WEBPAGINA OF NIEUWSBRIEF als je deze tekst erbij zet, met een werkende link naar de website:
“CC BY-NC-ND © 2018 Hende Bauer van het Centrum voor Mindfulness Den Haag, www.centrummindfulness.nl”

 

Scroll naar boven