You can not selectively numb feelings
(Brené Brown)
Jolmer, die al een tijdje met de meditaties thuis aan het oefenen is,
schrijft me het volgende:
Als ik over mindfulness lees, dan zie ik steeds terugkomen ‘het niet in emotie laten meesleuren of wegduwen, maar meer een soort observator te zijn’. Jij (Hende) schreef ergens ook een praktisch voorbeeld waarbij je niet in de stress raakte bij pech met de auto… En hoewel dit me wel aanstaat en het ook bij mij past, rustig blijven, beschouwend en me niet laten meeslepen, is er ook ergens in m’n hoofd een stemmetje die dan zegt ‘ja maar dan werk je dus ook toe naar een soort vlakheid waarbij alles er wel mag zijn, maar je jezelf niet laat raken’.
Dit is een goede vraag die ik wel eens vaker krijg: Betekent mindfulness dat je onverschillig wordt? Oh, dan word je zeker helemaal zen en laat je alles van je afglijden?
Dat is niet mijn ervaring. Ik weet dat sommige mensen dat wel zouden willen, een trucje om niet geraakt te worden, minder te voelen. Ik denk niet dat mindfulness dat is. Maar wat dan wel?
Een van de belangrijkste dingen die je leert bij mindfulness is:
Aandacht geven aan wat er in je om gaat en wat er om je heen gebeurt.
Opmerkzaam zijn.
Dat geeft je meer mogelijkheden om wijs, bewust, in overeenstemming met je waarden te reageren. Om te kiezen hoe je reageert.
Dat geeft je super veel mogelijkheden.
Stel je voor:
Je ligt in de zon.
Je merkt dat je aan het piekeren bent over een klus die je nog moet doen, en waar je tegen op ziet. Je bespeurt de gedachten, ik moet… kan ik wel… etc.
Je signaleert hoe je schouders aanspannen, hoe je kaken strak staan. (Je wordt meegesleept in een scenario over de toekomst; je lijf, je emoties, je denken, werken allemaal mee, en je wordt er als het ware in meegezogen.)
Opeens besef je: Wacht even, ik laat me meeslepen.
Je pauzeert en haalt even adem. Je staat een moment stil bij wat je voelt, denkt, bij je lijf. Dan neem je bewust de beslissing om je aandacht te verruimen, naar de situatie om je heen.
Je bedenkt je: Ik ben hier met vrienden.
Je hoort het lachen en de geluiden van rennende mensen, er stuift zand op. Mensen doen een balspel, je hebt een glas water met prik bij je staan. Je voelt af en toe een spatje koel water op je huid.
Je besluit om nog even te blijven liggen en dan mee te doen aan een spelletje.
In dit voorbeeld neem je een beetje afstand van je gedachten en gevoelens, waardoor er ruimte komt om je te laten raken door de prettige ervaring van dit moment.
Een andere situatie.
Je zit in de trein.
Je merkt op dat er spanning zit in je schouders, en dat je je somber voelt.
Je vraagt je af waar dat mee te maken heeft. Je loopt in gedachten je dag langs en herinnert je dat je je kiplekker voelde toen je die ochtend op pad ging.
Je draait de film van je dag af, en pauzeert als je iets tegenkomt dat minder prettig was.
Oh ja, realiseer je je. Iemand zei iets tegen je en toen begon je je minder lekker te voelen. Wat was het? Oh ja, ze zei: Hoe gaat het met je project?
Het dringt tot je door: je bent ontevreden over de voortgang, je hebt gedachten over jezelf en of je het wel aan kan. Misschien mislukt het. Je staat er liever niet bij stil, en begint je telefoon te pakken om… en dan realiseer je je:
Ik probeer dit te ontvluchten, Ik vermijd het om hier bij stil te staan.
Je besluit er nu wat tijd voor in te ruimen, om je te laten raken, om de zorg en de onzekerheid te doorvoelen. Je voelt hoe je keel dichtknijpt bij het idee dat het project mislukt. Je stelt je er voor open, en doorvoelt het. Je merkt dat je je voorhoofd fronst, en voelt spanning in je handen en armen. Je laat het toe en laat het er zijn.
Na een tijdje voel je dat de gevoelens wat verzachten en deels wegebben.
Je besluit wat tijd in je agenda te plannen om de voortgang van het project onder de loep te nemen.
In dit voorbeeld signaleer je juist hoe je een bepaald gevoel probeert te vermijden, en kies je er voor om er juist extra bij stil te staan.
Ik kan zo tientallen voorbeelden bedenken uit mijn eigen leven en dat van de cursisten die ik heb leren kennen. Door te vertragen, opmerkzaam te zijn, word je bewuster. Het geeft ruimte. Het kan helderheid brengen.
Je zult opmerken dat je daardoor soms dingen makkelijker af kan laten glijden. In andere gevallen kies je er juist voor om je te laten raken. Dat je meer zelf kunt kiezen waar je aandacht aan geeft.
Dat je minder bang wordt voor het voelen van emoties en kunt kiezen je open te stellen, je te laten raken door wat je meemaakt.
Zelf heb ik gemerkt dat het leven door het mediteren meer kleur, meer variatie, meer intensiteit heeft gekregen. Juist doordat ik meer durf en kan voelen. Daardoor ben ik minder bang voor pijnlijke gevoelens. En geniet ik meer van fijne dingen en mooie gevoelens.
Veel mensen leven met een soort sluier over hun gevoelens, een soort grauwlaagje, een soort mist. Hieronder worden alle gevoelens een beetje afgedekt.
Als je die sluier leert doorzien, worden de gevoelens eronder/erachter duidelijker. Het hele palet van gevoelens.
The great benefit of practicing mindfulness…
is presence of mind within a storm of emotions.
Phillip Moffitt
Met dank aan Jolmer.
Heb jij ook een vraag voor Mindfuel?
Stuur hem op!
© 2018 Hende Bauer | Centrum voor Mindfulness Den Haag, alle rechten voorbehouden
ALS JE WILT KUN JE DIT ARTIKEL GEBRUIKEN IN EEN TIJSDSCHRIFT, WEBPAGINA OF NIEUWSBRIEF als je deze tekst erbij zet met een werkende link naar de website: “Door Hende Bauer van het Centrum voor Mindfulness Den Haag, www.centrummindfulness.nl.”