Het is de tegenwind die de vlieger doet stijgen
Chinese wijsheid
Compassie en zelfcompassie zijn een tegengif tegen de problemen die kunnen ontstaan als we on-wijs omgaan met pijn en verdriet.
Gevolgen van onze gebruikelijke manier van reageren: Vaak raken we ongemerkt in gedachten verstrikt in kritische en onvriendelijke gedachten, die de stress (ook lichamelijk) vergroten; we dreigen onszelf te isoleren en af te sluiten van onze omgeving en alleen of minder verbonden te voelen; we kunnen in en tunnelvisie terechtkomen waardoor we minder open staan voor wat er wel mooi en fijn is in ons leven – en waardoor we kansen en mogelijkheden over het hoofd zien.
Wat is compassie?
Compassie is het vermogen om op leed te reageren met bewustzijn, erkennend, en tegelijk vriendelijk en warm, betrokkenheid te voelen voor diegene die lijdt. Dit vermogen kunnen we cultiveren (net als mindfulness, door te oefenen).
Kristin Neff heeft veel onderzoek gedaan trainingen ontwikkeld over (zelf-)compassie en onderscheidt 3 aspecten:
1 Liefdevolle vriendelijkheid
De basisattitude van mildheid, vriendelijkheid en warmte ten opzichte van onszelf en anderen. Deze attitude activeert ons lichamelijke zorgsysteem, een systeem dat stress helpt kalmeren en ontspannen en stimuleert de afgifte van oxytocine (“knuffelhormoon”). Dit helpt ons om energie op te laden.
2 Common humanity – Medemenselijkheid
Het besef dat ieder mens moeilijkheden, pijn, frustratie en verdriet zal ervaren. Dat er veel is waar we geen controle over hebben, dat er dingen op ons pad komen waar we niet om gevraagd hebben, dat we allemaal te maken krijgen met teleurstellingen, verlaten worden, ziekte, verlies en dood. Dit beseffen, dit erkennen, helpt ons om een gevoel van verbondenheid te ervaren, ook als er moeilijkheden zijn. Het gevoel van verbonden zijn, helpt, net als de liefdevolle vriendelijkheid, om ons verbonden te voelen en niet te isoleren.
3 Mindfulness
Het vermogen aandacht in het hier en nu te vestigen, en om de aandacht te verbreden, panoramisch uit te breiden (in tegenstelling tot de tunnelvisie die we soms krijgen als we gespannen zijn).
Alle drie zijn ze belangrijk. Alle deze drie aspecten zijn belangrijk en nodig voor (zelf)compassie: zonder liefdevolle vriendelijkheid wordt het heel cognitief en ontbreekt de warme, betrokken toon; zonder medemenselijkheid kun je jezelf isoleren en het contact met anderen gaan mijden; zonder mindfulness verlies je je vermogen bewust te reageren.
Ben je geïnteresseerd in een compassietraining? Klik hier voor meer informatie.
CC BY-NC-ND © 2017 Hende Bauer/Centrum voor Mindfulness Den Haag, alle rechten voorbehouden.
ALS JE WILT KUN JE DIT ARTIKEL GEBRUIKEN IN EEN TIJDSCHRIFT, WEBPAGINA OF NIEUWSBRIEF als je deze tekst erbij zet, met een werkende link naar de website:
“CC BY-NC-ND © 2015 Hende Bauer van het Centrum voor Mindfulness Den Haag, www.centrummindfulness.nl”
[nbformulier]