“It is a puzzling thing. The truth knocks on the door and you say, ‘Go away, I’m looking for the truth.’ and so it goes away. Puzzling.”
(Robert M. Pirsig)
Heb je wel eens last van een vaag gevoel van onvrede?
Ben je net niet helemaal gelukkig?
Heb je soms het gevoel dat er iets aan ontbreekt, dat het allemaal net wat beter zou kunnen zijn of gaan?
Je lijf net iets strakker, mooier of gezonder? Je loopbaan net iets beter?
Zou je willen dat je ontspannener was, meer zelfvertrouwen had, een betere relatie met je ex?
Merk je dat het verkeer net wat drukker, de rijen net wat langer, het weer net wat minder dan dat je eigenlijk zou willen?
Zou het allemaal net wat minder stroef – wat soepeler kunnen lopen?
Er zijn zoveel kleine en grote dingen die we graag zouden willen. Een betere gezondheid, een beter zelfbeeld, minder stress, wat minder lang hoeven wachten, niet somber hoeven zijn. Dingen die we willen hebben, willen veranderen, willen zijn. Dingen die we kwijt willen.
Ons vermogen om te verlangen is in principe eindeloos.
Laat dat even tot je doordringen…
Ons vermogen om te verlangen is eindeloos.
Want als je datgene dat er aan ontbrak gevonden hebt, wat dan? Wat gebeurt er dan?
Vaak duurt het niet zo lang of er dient zich een nieuwe wens aan…
“I want it all and I want it now.” (Queen)
Ik hoop te hebben wat ik wil.
Onze gebruikelijke reactie – als we iets niet zo prettig vinden – is:
– Constateren dat er iets ontbreekt,
– Bedenken wat er aan ontbreekt,
– Daar dan naar op zoek te gaan.
Dit heeft te maken met ons neiging om te denken vanuit een doe-houding of doe-stand. Als we in de doe-stand staan, zal onze geest observeren, vergelijken, analyseren, aanpakken en strategieën bedenken, en gaan streven naar verandering.
In deze doe-houding is het heden per definitie iets dat zich leent voor verbetering en waar we dus niet tevreden mee zijn. Er hoort bij dat we op de toekomst gefocust zijn, en op actieplannen. En dat we als het ware steeds bezig, doende, zijn.
Dat denken vanuit de doe-stand is natuurlijk ook heel nuttig. Zo zijn we goed in staat problemen te signaleren en toekomstige moeilijkheden te voorspellen, en ze het hoofd te bieden, te plannen en te organiseren. Zo heeft de mensheid allerlei technieken ontwikkeld en kennis verzameld.
Soms gaat het alleen te ver.
Steeds de huidige situatie vergelijken met de gewenste situatie vráágt om een gevoel van ontevredenheid.
Tenslotte zal er altijd iets beters denkbaar zijn. Steeds vanuit deze houding opereren brengt een bepaalde spanning, fysieke onrust, en activiteit met zich mee.
Een andere houding is mogelijk. Je kunt jezelf trainen in het aannemen van een andere houding, waarbij je de doe-stand verlaat en overschakelt op de zijn-stand.
Het denken richt zich op een denkbeeldige wereld waarin het beter is. Alleen die wereld is er nu nog niet.
De feitelijke wereld is de wereld zoals die nu is. En van daaruit ben je steeds op de toekomst of op een fantasiewereld gericht, en weg uit het moment.
De zijn-stand bestaat uit rusten/zijn in dit ogenblik, op de plaats waar je nu bent. Hierbij ben je zo volledig mogelijk in het hier en nu, je zintuigen staan open, en je bent bij je ervaring op dit moment. Zonder te oordelen of veroordelen, zonder te streven en zonder verzet.
De oplossing is: Willen wat we hebben.
In deze houding verlaten we de houding van streven naar al die dingen die we zouden willen veranderen. Timothy Miller schreef een inspirerend boek met als titel “Willen wat we hebben”. Hierbij neem je de houding aan van je volledig openstellen en overgeven aan wat er nu is.
Nu denk je misschien: Ja, maar wat als de wereld niet zo goed is, of zelfs ellendig, en als ik weet dat het beter kan? Er is niets mee mis om mogelijkheden voor verbetering te zien, en om daar – in de toekomst – mee aan de slag te gaan. Alleen, op dit moment is de huidige situatie dat waar je het – nu – mee te doen hebt.
Tien echte euro’s of honderd gefantaseerde euro’s. Wat heb je liever?
Soms lijkt het wel eens alsof een wereld die in onze verbeelding bestaat beter is dan de feitelijke wereld. Dan vergelijk je alleen appels met peren: de verbeelde wereld is er (nog) niet. Als je nu mag kiezen tussen 10 echte euro’s en 100 euro’s in je fantasie, wat kies je dan? Wat is er perfecter? Hoe perfect is een gedroomde wereld?
Oefen jezelf in de zijn-stand. In zijn met wat er is, nu op dit moment.
Tips:
Oefen jezelf stap voor stap met in het moment volledig aanwezig zijn.
– Doe dit op momenten die jou al uitnodigen om aanwezig te zijn en bouw dit uit. Bijvoorbeeld tijdens sporten, wandelen, in de natuur zijn, met je kinderen spelen, als je wijn proeft of iets lekkers eet… Maak hier een gewoonte van.
– Oefen met op prettige momenten aandacht geven aan het hier en nu. Herinner jezelf eraan: dit is prettig, en stel je helemaal open.
– Train je zelf in het geregeld tussendoor even inzoomen op het hier en nu. Enkele ademhalingen met aandacht volgen, op verloren momenten.
Geleidelijk wordt dit steeds meer een gewoonte en kan je het ook toepassen op momenten van stress of zorg.
“As we open to what is actually happening in any given moment, whatever it is or might be, rather than running away from it, we become increasingly aware of our lives as one small part of a vast fabric made of evanescent, fleeting, shimmering patterns of turnings. Letting go of the futile battle to control, we can find ourselves rewoven into the pattern of wholeness, into the immensity of life, always happening, always here, whether we’re aware of it or not.”
(Sharon Salzberg)
Leestip: Pavel Somov (2010) Goed genoeg: stop met streven, begin met leven.
Wil je Hende’s blog ook in je mailbox ontvangen? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief, je ontvangt dan ook de gratis mindfulness starterskit en kan meedoen aan gratis wekelijkse meditaties door Hende!
© 2021 Hende Bauer/Centrum voor Mindfulness Den Haag, alle rechten voorbehouden
ALS JE WILT KUN JE DIT ARTIKEL GEBRUIKEN IN EEN TIJDSCHRIFT, WEBPAGINA OF NIEUWSBRIEF als je deze tekst erbij zet met een werkende link naar de website: “Door Hende Bauer van het Centrum voor Mindfulness Den Haag, www.centrummindfulness.nl.”